Primaire reflexen:

'de vergeten sleutel tot balans bij jong en oud'

Primaire Reflexen

RPRM® Methode

 

Remembering Primary Reflex Movement

ontwikkeld door Margaret Mulder

" De blauwdruk van onze eerste bewegingen "

De RPRM® Methode, bedacht door Margaret Mulder, is een lichaamsgerichte therapeutische aanpak die zich richt op het behandelen van actieve primaire reflexen. Primaire reflexen zijn onbewuste, automatische bewegingen die normaal gesproken in de vroege kinderjaren worden geïntegreerd in het centrale zenuwstelsel. Echter, onder bepaalde omstandigheden kunnen deze reflexen actief blijven en leiden tot ontwikkelings- en gedragsproblemen op fysiek, emotioneel en cognitief niveau.

Wat zijn Primaire Reflexen?

 

Primaire reflexen, ook wel primitieve of overlevingsreflexen genoemd, zijn automatische bewegingen die ontstaan in de baarmoeder en aangestuurd worden vanuit de hersenstam. Deze reflexen zijn essentieel voor de geboorte en de vroege levensfase. Ze helpen bijvoorbeeld tijdens de bevalling en zorgen ervoor dat een baby direct na de geboorte kan ademen of drinken. Dankzij deze reflexen hoeft een baby niet bewust te leren drinken of ademen; dit gebeurt automatisch.

Deze reflexen vormen de neurologische basis voor de verdere ontwikkeling van het zenuwstelsel. Gewoonlijk verdwijnen primaire reflexen in het eerste levensjaar, wanneer ze overgaan in bewuste, gecontroleerde bewegingen. Maar in sommige gevallen worden deze reflexen niet goed geïntegreerd – bijvoorbeeld door stress, een moeilijke geboorte, keizersnede of trauma – en blijven ze actief. Dit kan later leiden tot verschillende problemen, zoals moeite met prikkelverwerking, concentratie, emoties, motoriek en leervermogen.

De impact van Niet-Geïntegreerde Reflexen bij volwassenen

 

Wat vaak niet bekend is, is dat deze primaire reflexen ook op latere leeftijd opnieuw actief kunnen worden. Dit gebeurt vaak na ingrijpende gebeurtenissen zoals een ongeluk, trauma, verlies of langdurige stress. Het zenuwstelsel schiet dan terug in de "overlevingsstand", waardoor het lichaam gespannen blijft en overprikkeld raakt. Dit kan leiden tot klachten zoals angst, burn-out, chronische vermoeidheid en concentratieproblemen.

Een goed voorbeeld hiervan is de Moro-reflex, die het lichaam in een "fight, flight of freeze"-modus zet. Wanneer deze reflex actief blijft, raakt het zenuwstelsel ontregeld, waardoor herstel bemoeilijkt wordt. Veel therapieën richten zich op gedrag of emoties, maar vergeten de diepe lichamelijke reflexlagen aan te pakken. Reflexintegratie richt zich juist op het kalmeren van het zenuwstelsel en het loslaten van overlevingspatronen, zodat het lichaam echt kan ontspannen en genezen.

Reflexintegratie bij leerproblemen

 

Wanneer een primaire reflex actief is, wordt het denkende deel van de hersenen – de cortex – tijdelijk uitgeschakeld. Het lichaam reageert dan automatisch vanuit de hersenstam, gericht op overleven in plaats van leren of concentreren. Dit gebeurt telkens wanneer een bepaalde beweging of prikkel de reflex triggert.

Bij kinderen met leerproblemen zie je vaak dat bepaalde reflexen nog niet geïntegreerd zijn. Het zenuwstelsel blijft dan in een alerte toestand, wat leren moeizaam en vermoeiend maakt. Reflexintegratie helpt om deze reflexen tot rust te brengen, zodat kinderen zich veilig voelen in hun lichaam. Pas dan kunnen ze een stevige basis leggen om echt te leren en zich te ontwikkelen. Reflexintegratie biedt geen symptoombestrijding, maar legt een neurologisch fundament voor groei en ontwikkeling.

Reflexintegratie als Essentiële Zorg

 

Reflexintegratie is geen modeverschijnsel, maar een essentieel onderdeel van een holistische benadering van gezondheid. Het helpt bij het herstellen van de balans in lichaam en zenuwstelsel, en ondersteunt het proces van rust, veerkracht en herstel.

Ik heb bewust gekozen voor de RPRM-methode (Remembering Primary Reflex Movement) van Margaret Mulder, omdat deze methode zonder dagelijkse oefeningen werkt. De reflexen worden volledig door de therapeut geïntegreerd. Via spiertesten (kinesiologie) wordt bovendien de diepere oorzaak van een opnieuw geactiveerde reflex opgespoord, waarna gerichte correcties en stress releases volgen.

Margaret Mulder, grondlegster van de RPRM-methode, schreef twee boeken over hoe deze reflexen onze gezondheid beïnvloeden. Haar methode biedt een diepgaande en duurzame weg terug naar balans en naar jezelf.

De Verbinding met Gabor Maté en Jan Bommerez

 

Gabor Maté, in zijn boek Het Verstrooide Brein, beschrijft hoe ADHD en ADD geen stoornissen zijn, maar overlevingsreacties van het brein op langdurige stress in de vroege jeugd. Reflexintegratie sluit perfect aan bij deze visie. Het biedt een fysieke ingang voor het helingsproces van het zenuwstelsel, niet door te "corrigeren" wat er mis is, maar door veiligheid te herstellen in het lichaam. Hierdoor kan het brein zich opnieuw reguleren.

Jan Bommerez, expert in jeugdtrauma, benoemt in zijn gesprek met Jorn Luka het belang van het integreren van primaire reflexen. Volgens hem blijven veel mensen onbewust vastzitten in reflexmatig gedrag zolang deze reflexen actief blijven. Pas wanneer het zenuwstelsel tot rust komt, ontstaat er echte vrijheid en herstel.

 

“Life is movement.

Change the quality of movement

and you change the quality of life.”

Waarom reflexen onder controle laten brengen?

Actieve primaire reflexen veroorzaken problemen zoals leerstoornissen, gedragsproblemen, sensorische overgevoeligheden en fysieke klachten.


Reflexintegratietherapie helpt bij het identificeren en behandelen van deze reflexen, waardoor stress en compensatiepatronen verminderen of verdwijnen. Wat belangrijk is om te weten: iedereen is uniek en het behouden van één van deze reflexen
is niet altijd problematisch. Enkel wanneer ze invloed hebben op dagelijkse activiteiten en leren, kan een interventie nuttig zijn. Deze sessies zijn bovendien geschikt voor kinderen als volwassenen.

Wat kan je verwachten?

Na een grondige intake stellen we een persoonlijk behandelplan op. Hierin focussen we op het onder controle brengen van de reflexen die actief zijn in het lichaam en ‘herprogrammeren’ aan de hand van specifieke bewegingen.
Daarnaast mag je je verwachten aan tijdelijke ongemakken. Dat wijst op lichamelijke aanpassingen en het afvoeren van toxines. Het is bijvoorbeeld volledig normaal dat kinderen na een behandeling het gedrag van een jongere leeftijd vertonen. Dit wijst op verandering in de reflexen.

Hoe ziet zo’n sessie eruit?

Eerste consult: Samen bespreken we het intakeformulier en testen we op aanwezige ongeremde reflexen. Daarna bepalen we de aanpak en, indien mogelijk, starten we meteen met de behandeling.


Inhibitie: Tijdens de sessie lig je comfortabel en gekleed op een behandeltafel. In dit deel ‘remmen’ we de ongeremde reflexen met specifieke lichaamsbewegingen.


Stress Release: Na de inhibitie verkennen we de oorzaken van de blijvende reflexen en passen we stress-release correcties toe met oa stemvorken.


Vervolgsessies: Het aantal sessies hangt af van de intensiteit van de reflexen en hoeveel die actief zijn. We evalueren continu en sturen de sessies bij wanneer nodig. (max. 5 sessies, wanneer alle reflexen actief zijn)

Alle reflexen kort uitgelegd

Moro Reflex

Moro reflex is een reactie op plotselinge prikkels waarbij het lichaam zich opent (armen en benen uitslaan) en zich vervolgens weer sluit,

vaak in een foetushouding. Dit wordt veroorzaakt door de uitstoot van adrenaline, die het 'vecht-vlucht'-mechanisme activeert.

Symptomen van een overactieve Moro reflex zijn:

  • Evenwichtsproblemen, duizeligheid, en slechte coördinatie.

  • Overgevoeligheid voor geluid en licht.

  • Ademhalingsproblemen, zoals oppervlakkige ademhaling of apneu.

  • Moeite met concentratie, focus, en stressbeheer.

  • Fysieke klachten zoals eczeem, maagproblemen, en vermoeidheid.

  • Emotionele reacties zoals woede-uitbarstingen, faalangst, en een zwak ego.

Voorbeelden van triggers zijn: plotselinge bewegingen, geluiden, temperatuurveranderingen of pijn. Het kan leiden tot gedragingen zoals

overgevoeligheid voor prikkels, angst, of het vermijden van veranderingen.

Palm Reflex

Palm reflex wordt geactiveerd wanneer de handpalm wordt aangeraakt, waardoor de hand zich sluit en de kaak in een zuigpositie gaat.

Dit helpt bij het leren van voeding (zuigen en slikken) in combinatie met handbewegingen, zoals het masseren van de moederborst.

Symptomen van een ongeremde Palm reflex zijn:

  • Moeite met spreken en articuleren.

  • Spanning in mond-, keel- en handbewegingen, zoals overmatig tonggebruik of tandenknarsen.

  • Problemen met fijne motoriek en handbewegingen, zoals moeite met schrijven of een verkeerde pengreep.

  • Slechte spijsvertering door overmatige speekselproductie en moeite met voedingstoffenopname.

  • Scheve bekkenstanden door spanningen in de kaken.

Voorbeelden zijn: een kind dat moeilijk spreekt, vaak kwijlt of moeite heeft met schrijven.

 

Asymmetrische Tonische Nek reflex

ATNR (Asymmetrische Tonische Nekreflex) treedt op wanneer het hoofd naar één kant draait. Dit zorgt ervoor dat de armen en benen aan dezelfde kant strekken, terwijl die aan de andere kant buigen. Deze reflex bevordert coördinatie van bewegingen en visuele waarneming, met name bewegingen in het horizontale vlak.

Symptomen van een ongeremde ATNR zijn:

  • Evenwichtsproblemen en houterige motoriek.

  • Moeite met het oversteken van de middenlijn, zoals bij het schrijven of lezen.

  • Onhandigheid en problemen met visuele verwerking.

  • Rug- en nekpijn door spanning.

  • Slecht handschrift en moeite met fijne motoriek.

  • Problemen met het gebruik van beide handen tegelijk (bijvoorbeeld tijdens sport).

  • Zwart-wit denken en moeite met balans tussen verstand en emoties.

Voorbeelden zijn: moeite met kruisen van de middenlijn tijdens lezen, overmatig gebruik van één hand, en ongemak tijdens handwerk of sport.

Aarden-Zuig reflex

Aarden-Zuig reflex wordt geactiveerd wanneer de rand van de mond of wang van een baby wordt aangeraakt. Het resulteert in het draaien van het hoofd naar die kant, het sluiten van de ogen, het openen van de mond en het uitsteken van de tong. Deze reflex heeft te maken met basisveiligheid, contact en seksuele energie.

Symptomen van een ongeremde Aarden-Zuig Reflex zijn:

  • Articulatieproblemen en moeite met spreken.

  • Kwijlen en overgevoeligheid van de mond, lippen en huid.

  • Problemen met de bevalling zoals bekkeninstabiliteit of baarmoederproblemen.

  • Emotionele en psychologische klachten zoals angst, depressie, en een onbevredigd gevoel.

  • Seksuele en relatieproblemen zoals seksuele disfunctie of dwangmatig gedrag.

  • Problemen met eetgedrag, zoals vraatzucht of anorexia.

Voorbeelden zijn: moeite met spreken terwijl je iemand aankijkt, problemen met zuigen als baby, of onverklaarbare angsten en paniekaanvallen bij volwassenen.

Rug-bekken reflex

Rug-bekken reflex wordt geactiveerd door aanraking van de onderrug of geluidstrillingen. Het veroorzaakt dat de heup aan de kant van de aanraking

45° omhoog draait. Deze reflex verhoogt de beweeglijkheid, maar maakt ook onrustig door de verbinding tussen hoofd en bekken via de ruggengraat.

Symptomen van een ongeremde Ruggengraat-Bekken Reflex zijn:

  • Slecht evenwicht en een instabiel bekken.

  • Verstarring van het bekken, wat leidt tot rug- en schouderproblemen, zoals pijn, scoliose, of bekkeninstabiliteit.

  • Verminderde concentratie en onrust, zoals wriemelen of zenuwtics.

  • Problemen met zindelijk worden en slechte lichaamshouding.

  • Overgevoeligheid voor trillingen en geluiden, wat kan leiden tot slecht inslapen en piekeren.

Voorbeelden zijn: moeite met stilzitten, last van rugpijn of schouderklachten, en overgevoeligheid voor geluidstrillingen.

 

Tonische Labyrint Reflex

Tonische Labyrint Reflex wordt geactiveerd wanneer het hoofd naar achteren buigt (wat de armen en benen doet strekken) of naar voren buigt (wat het lichaam in elkaar laat zakken). Deze reflex helpt een baby bij het uitrekken na de geboorte en speelt een rol in balans en lichaamsbewustzijn.

Symptomen van een ongeremde Tonische Labyrint Reflex zijn:

  • Slecht evenwicht en moeite met het behouden van een stabiele houding.

  • Moeite met ruimte-oriëntatie: moeite met het onderscheiden van boven, onder, links, rechts.

  • Problemen met beweging: op tenen lopen, struikelen, traplopen, en niet goed kunnen focussen met de ogen.

  • Emotionele reacties zoals paniek bij kopje duikelen of onder water zwemmen, of hoogtevrees.

  • Lichamelijke klachten zoals nek- en rugpijn en een houterige gang.

Voorbeelden zijn: niet goed kunnen bewegen in ruimten zoals trappen oplopen, wagenziekte, of angst bij situaties waarin de reflex wordt geactiveerd (zoals duiken of onder water zijn).

Symmetrische Tonische Nek Reflex

Symmetrische Tonische Nek Reflex speelt een rol bij de overgang van buik kruipen naar op handen en voeten kruipen. Wanneer het hoofd van een baby naar achteren buigt terwijl hij op handen en knieën staat, strekken zijn armen zich en zakt zijn kont naar zijn hielen. Buigt hij zijn hoofd naar voren, dan strekken zijn benen zich en buigen zijn armen.

Symptomen van een ongeremde Symmetrische Tonische Nek Reflex zijn:

  • Slechte coördinatie tussen boven- en onderlichaam, bijvoorbeeld moeilijkheden met lezen of schrijven terwijl je je hoofd ondersteunt.

  • Slechte lichaamshouding en in elkaar zakken op een stoel.

  • Vermoeide en pijnlijke nekspieren en houterige motoriek.

  • Afkeer van sport en moeite met focussen of zwemmen.

  • Bilschuiven en het niet kunnen kruipen als baby.

Voorbeelden zijn: moeite met het behouden van een goede houding tijdens het lezen of schrijven, of ongemak bij fysieke activiteiten door een slechte coördinatie van de spieren.

 

Landau Reflex

Landau Reflex komt op wanneer een baby in de lucht wordt gehouden en bij zijn buik wordt ondersteund. Het zorgt ervoor dat het lichaam van de baby zich strekt, de rug hol wordt, en de spiertonus van de borst en het bovenlichaam versterkt wordt. Het helpt bij het versterken van de spieren die het lichaam in actie brengen en de ledematen naar buiten buigen.

Symptomen van een ongeremde Landau Reflex zijn:

  • Ongebalanceerde spiertonus in de rug en borst.

  • Ademhalingsproblemen en slechte lichaamshouding.

  • Evenwicht- en coördinatieproblemen.

  • Zeer gevoelig navelgebied.

Voorbeelden zijn: moeite met het behouden van een goede houding, ademhalingsmoeilijkheden, of onhandigheid door een slechte coördinatie van het lichaam.

Terug-trek Relfex

Terug-trek reflex is een instinctieve reactie die ervoor zorgt dat een foetus zich terugtrekt bij een prikkel. Dit gebeurt onbewust en zonder zichtbare bewegingen van het lichaam, zelfs bij sterke prikkels. Het doel van deze reflex is om het lichaam gevoelig te maken voor prikkels.

Na de geboorte kan de Terugtrekreflex zich vertalen naar bepaalde gedragingen en emoties bij volwassenen, zoals:

  • Terugtrekken bij confrontaties – De neiging om fysiek of emotioneel afstand te nemen.
  • Moeite met grenzen stellen – Geen 'nee' kunnen zeggen, geen persoonlijke ruimte afdwingen.
  • Gevoel van onthechting – Je voelt je niet verbonden met anderen of met de omgeving.- Onzekerheid en besluiteloosheid – Problemen met het nemen van beslissingen of constant twijfelen.

Deze symptomen wijzen op een onbewuste bescherming van jezelf tegen prikkels of confrontaties, vaak door angst, onzekerheid of het gebrek aan zelfvertrouwen. Het kan leiden tot problemen zoals overmatig meewerken, het niet laten zien van je ware zelf, of lichamelijke reacties zoals flauwvallen of hyperventilatie.

Ervaar jij zelf klachten of heeft je kind te maken met de gevolgen van actieve reflexen?

Ik help je graag verder.